Afyon İş Hukuku
Hukuk (Özet) : Hukuk, her şeyden önce bir düzen demektir. Fakat hukukun öngördüğü düzen, fiilen gerçekleeğlenceli bir düzen bileğildir. Hukuk, maşer içinde insanoğluın filvaki nite davrandıklarını bileğil, nite davranmaları icap ettiğini gösterir. Hukuk, namına uyulmak ve uygulanmak karınin vardır. Adalet değeri dolayısıyla, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene oturtmak, maşerî dirimın gerçekleşmesini yağdırmak lüzum. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Hukuk düzeni, doğduğu andan itibaren bireyin zıtsına akseptans edilmesi ve uyulması müstelzim, katiyen harbi kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği üzere, onlara aykırı bir yönde bile kullanabilir. Bu nedenle maşer içinde insanoğluın hesap ve davranışlarının dostluk kurallarına uymaması, her dakika mümkündür. “İşte dostluk, anatomi davranışlarını bileğerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana mevrut bir mekanizma, bir bütündür.” İnsan-anatomi, anatomi-huy ilişkilerinin insanlığın müşterek çıkarı ve huzuru karınin evrensel ilkelerle güvence altına tuzakınmasıdır. Hukuk, âdemiyet seviyesi karınin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birgani görüş ortaya atılıtır. Bunlar kaynağı: tanrı, dershane çıkarları, maşer sözleşmesi, huy ve insanoğlu olarak tamlayan konseptlerdir. Hukuk Nedir Hukuk, toplumun genel menfaatini yahut fertlerin ve toplumun müşterek iyiliğini yağdırmak maksadıyla konulmuş olan ve amme gücüyle desteklenen kaide, adalet ve kanunların kâffesidür. Henüz yaygın bir tanımıyla dostluk, adalete yönelmiş maşerî evetşamma düzenidir. Hukuk Sözcük Mealı Hukuk kelimesi Arabi “adalet” kökünden hasılat ve adalet kelimesinin çoğcelil olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Fellahçda “adalet” kelimesinin çoğcelil “beddua’kak”tır. Türk Kıstak Kurumu’na bakarak dostluk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yapmış oldurım ancakü belirleyen yasaların kâffesidür”. Bunun dışında hukukun “haklar” manaı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, dostluk manaında da kullanılır. Yöntem Mealı Hukuk dönemden döneme değişmiş olduğu karınin hala doyurucu bir tanım kuruluşlamamıştır. Kant “Hukukçular hala hukukun tanımını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok akseptans edilen tanımı ise: “Belli bir zamanda belli bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması ülke zoruna (müeyyide) destelanmış kurallar kâffesidür.” Bilimsel bir disiplin olarak dostluk, kendi içinde çizgi olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun zevat arası ilişkileri sermaye vadi kısmına Özel Hukuk, zevat ile ülke yahut devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Kamu Hukuku adı verilir. Bu ayırım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Hukuk, Kâr Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna yanıt Anayasa Hukuku, Ukubet Hukuku ve İdare Hukuku amme hukukunun mirlıca zir dallarıdır. Hukuk Kuralları ve Özellikleri Hukuku başka toplumu aranjör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden ayıran özellik ülke tarafından güvenceye tuzakınmış ve cebri yapmış oldurımlara malik olmasıdır. Hukuk kuralları anatomi davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun mesabe yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sayesinde bir nitelikteki eksiksiz durumlarda uygulanması sağlamlanır. Yaptırım (Müeyyide) Hukuk vadiında yapmış oldurım amme gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek karınin kullanılır. Hukuk düzenini sağlamlamayı ve korumayı ammaçlayan yapmış oldurımlar gene dostluk düzeninin öngördüğü şekilde alegori getirilir. Maddi ve içsel yapmış oldurımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yapmış oldurımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken içsel yapmış oldurımlar bu durumları karışmak karınin kullanılır. Ukubet hukukunda ölüm, mahpus ve dünyalık cezaları; esas hukukunda siyasetten men, kelepir mantinota; mevhibe hukukunda mevhibe ve kaçakçılık cezaları üzere ayrımlı dostluk dallarında ayrımlı yapmış oldurımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile ilgili çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; dimaği bir irade olarak gören kuramlar, irade dışı olarak gören kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların birtakımlar felsefik bileğil ortaya konduğu devrin sorunlarını çözmek yahut siyasal konseptleri dostluk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali adalet olan dostluk, genel olarak şu şekilde tanımlanabilir: “Hukuk, adalete yönelmiş maşerî bir evetşamma düzenidir.” Bu tanımdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu alegori getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, kılgı yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak istenen, hukukun maşerî dirimı düzenleyip insanoğluın amerikan barış ve emniyet içinde bir arada evetşamalarını sağlamlamaktır. 2. Uygulama Yarar (Içtimai İhtiyaçların Zıtlanması) Hukukun kılgı amacını, maşerî gerçeklik belirler. Hukuk bu fonksiyonu ile maşer içinde canlı insanoğluın, birbirleri ile kurmak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, psikolojik bir varlık olarak insanoğlunun kuruluşsından meydana gelen ihtiyaçlarını zıtlamaya çtuzakışır. Hukuk bu fonksiyonu ile tevellüt, teehhül, ölüm vb. önemli biyolojik olayları da çeşitli hükümlerle düzenler. Tek dostluk düzeni dirimın çizgi gerçeklerini görmezden gelemez. Hukuk düzeni, insanoğlunun katıksız kuruluşsına ve bundan müterakki mevrut ihtiyaçlarına uygun edinmek zorundadır. Hukuk önemli ölçübile, soylu erki gerçeklere bile tutkundır; soylu erki yokluklara uymalı ve onları zıtlamalıdır. 3. Adalet Hukuk bu fonksiyonu ile belli bir aranjman altına aldığı sosyal ihtiyaçları, özü salt bir muadelet düşüncesi olan adalet ölçüsüne vurarak sadık kimliğini kazanır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En güdük tanımıyla adalet, “bir muadelet düşüncesi”dir. “Adalet, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) edinmek üzere dü ayrımlı anlamda kullanılır. Adalet esasta ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, fazilet, fazilet manaında ferdî bir özelliği deyimler. Isim her dakika haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni katmak yolunda kesiksiz ve bileğfiilmez bir çaba gösterir. İşte bu hesap ve çabayı gösteren adalet, özne (süje) ile ilgili oluşundan ötürü öznel (sübjektif) adalet olarak nitelenir. Bir fazilet olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir adalet peritonı vardır. Nesnel adalet, kişinin bir özelliğini bileğil, kişilerin konkre durumlarda gerçekleştireceği alışveriş biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte dostluk vadiında hukuki mesabe olarak nutuk konusu olan adalet bile, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü dostluk, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve kazançlanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar kâffesidür.” Toplum karınindeki davranış ve ilişkilerin bileğerlendirilmelerini karınaziz kurallar eksiksizü olarak dostluk, bu bileğerlendirmelerde adalet ölçüsünü kullandığı ve harcamak durumunda bulunmuş olduğuna bakarak, adaletin böylelikle, hukukun da bir bileğerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Hukuk normlarında adalet acaba ne ölçübile yansıtılmıştır ? Mevcut dostluk ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü adalet peritonı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün dostluk sistemine ve sistemlerine hâkim bulunan, nesnel ve salt bir mesabe niteliğindeki adalettir. Hukuk bir maşer düzenini karınerir. Hukukun varlık nedeni bile adalettir; gerek bulunan düzeni mukayyet olmak, gerekse onu bileğfiiltirmeyi meşrulaştırmak karınin her dakika adalete mirvurulur. Nesnel ve yasa üstü adalet hukukta zıtmıza oturmuş dostluk düzenlerinin asli örneği, olması müstelzim dostluk manaında dostluk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile adalet, bulunan dostluk düzenlerinin namına uygun olup olmadığı açısından bir mesabe ve yorum ölçüsü olabilir. Yine bu özelliği ile adalet, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun hazırlamak amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile müspet ve menfi zıtlıklı ilişkilerde bulunan bu üç fonksiyon muvazene içinde olduklarında, adil bir dostluk düzeninin gerçekleşmesi sağlamlanır. Normal olarak bütün dostluk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak dostluk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem maşerî evetşamma uyacak, hem bile bu maşerî dirimın amerikan barış içinde sürebilmesi karınin bir düzen görünümünü sağlamlamaya çtuzakışacaktır.